Category: Taalontwikkeling

blog-meertalige-kinderen-klas

Meertalige kinderen in de klas? Deze tips kunnen je helpen

18 februari 2025

Meertalige kinderen in de klas hebben kan soms best wat uitdagingen voor jou als leerkracht bieden. Je wil natuurlijk alle kinderen zo goed mogelijk begeleiden, maar tegelijk hebben meertalige kinderen soms net even iets anders nodig dan de eentalige kinderen. Wat kan je nu het beste doen wanneer je met meertalige kinderen in je klas te maken hebt? In dit artikel delen we een aantal tips met je die je als leerkracht goed kan gebruiken in de klas.

Meertalige kinderen; waar kan je mee te maken krijgen?

Alhoewel sommige kinderen er heel goed mee omgaan om meertalig opgevoed te worden, zijn er ook kinderen die met bepaalde uitdagingen te maken krijgen. Veel van deze uitdagingen zullen zich ook voordoen in de klas, aangezien ze daar veel van hun tijd doorbrengen én te maken krijgen met taal, gebruiken en interacties die wellicht anders zijn dan in hun eigen cultuur. 

Een veelvoorkomend probleem bij meertalige kinderen is van een sociaal-emotionele aard. Kinderen die meertalig (en vaak ook multicultureel) opgroeien, kunnen zich anders voelen dan de andere kinderen. Misschien zien ze er ook anders uit dan andere kinderen in de klas. Of wellicht worden ze wat buitengesloten door de andere kinderen. Dat is natuurlijk best wel heftig en moeilijk voor een kind om te doormaken, zeker wanneer ze eerder niet tot weinig met Nederlands in aanraking zijn gekomen.

Een ander veelvoorkomend probleem is de daadwerkelijke taalbarrière: wanneer meertalige kinderen op een Nederlandse school starten, kennen ze de taal (vaak) nog niet heel goed. Hierdoor begrijpen ze minder van wat er met ze wordt gecommuniceerd door leerkrachten, maar natuurlijk ook het contact met klasgenootjes kan dan een uitdaging zijn. Ze begrijpen elkaar immers minder goed, aangezien ze niet dezelfde taal spreken. 

Wanneer meertalige kinderen sterk talig onderlegd zijn, zullen er zich hoogstwaarschijnlijk minder taalgerelateerde problemen voordoen en is de kans groot dat zij een nieuwe taal snel oppikken. Maar wanneer een meertalig kind niet zo talig is onderlegd, kan het dus een uitdaging zijn om een nieuwe taal te leren, zeker als ze deze alleen op school aangeboden krijgen. Kinderen brengen immers ook nog veel tijd thuis door, waardoor het lastig kan zijn om de taal die ze op school krijgen te verwerven. 

Wat kan je als leerkracht doen om meertalige kinderen te helpen? 

Nu is de vraag natuurlijk wat je als leerkracht kan doen om meertalige kinderen te helpen. Hele specifieke tips geven is lastig, want het verschilt enorm per kind en per (thuis)situatie welke tips een kind verder kunnen helpen. Maar er zijn wel een paar algemene dingen die je als leerkracht kan doen om de meertalige kinderen in je klas wat op weg te helpen: 

  • Moedig aan: Moedig niet alleen het kind aan om op school in hun tweede taal te gaan praten, maar moedig ook aan om juist de moedertaal thuis te blijven praten. Geef ouders het advies om bijvoorbeeld voor te lezen in hun eigen taal. Door de taalontwikkeling van het kind op deze manier te stimuleren, kun je ze ook helpen bij het verwerven van een tweede (of zelfs derde) taal. 
  • Betrek de moedertaal van het kind: Ga je iets leuks doen met de kinderen, zoals een uitje naar de kinderboerderij? Dat is het perfecte moment om de moedertaal van de meertalige kinderen erbij te betrekken. “Hé, dit is een konijn. Hoe heet dit diertje bij jou thuis?” Hierdoor betrek je niet alleen de meertalige kinderen meer bij de groep, maar geef je ze ook de mogelijkheid om een talig concept van thuis te koppelen aan een talig concept in het Nederlands.
  • Maak het visueel: Voor kinderen die talig niet zo sterk zijn en erg worstelen met de tweede taal verwerven, kan het helpen om concepten visueel te maken. Denk bijvoorbeeld aan het gebruiken van plaatjes en/of picto’s tijdens het geven van een uitleg. Door concepten visueel te maken kunnen kinderen makkelijker de vertaling maken naar hun eigen taal en zal hun begrip van het Nederlands sneller toenemen. 
  • Leg er geen nadruk op: Er is niets vervelender voor een kind dan zich anders voelen en dat benadrukt krijgen. Kinderen kennen geen racisme, dus er is geen enkele reden om te benadrukken dat een bepaald kindje een andere achtergrond heeft. Daarentegen kan het juist wél helpen om multiculturaliteit en de verschillende afkomsten die er zijn eens uit te lichten. Zo hebben de kinderen al snel door dat er heel veel mensen met heel veel verschillende afkomsten zijn en kun je wellicht voorkomen dat bepaalde kinderen worden buitengesloten. 
  • Geef ruimte om te spelen: Spelen (met andere kinderen) is een activiteit waar je niet altijd (even)veel taal voor nodig hebt. Met non-verbale communicatie kom je daarmee vaak al een heel eind. Geef de kinderen daarom dus voldoende ruimte om te spelen, zodat zij zelf met elkaar kunnen gaan leren communiceren, of dit nu non-verbaal of verbaal is. 
  • Betrek de andere kinderen: Heb je een kindje wat net helemaal nieuw is in de klas en veel Nederlandse woorden nog niet kent? Als leerkracht is het natuurlijk belangrijk dat je dit kindje de juiste begeleiding geeft en – in samenwerking met de onderwijsassistent – wegwijs gaat maken in je klas. Maar je kan natuurlijk ook de andere kinderen hierbij betrekken, bijvoorbeeld door hen eens te vragen of ze een woordje kunnen voorzeggen als het nieuwe kindje het even niet weet. Of wellicht door een buddy-systeem, waarbij er een kind wordt gekoppeld aan het nieuwe kind, zodat deze altijd iemand heeft om hem/haar een beetje op weg te helpen. 


Natuurlijk kun je als leerkracht ook nog op andere manieren iets voor meertalige kinderen betekenen. Wil je weten wat je in specifieke situaties kan doen of ben je op zoek naar nog meer praktische tips? Leg het dan vooral eens neer bij een van onze logopedisten, die kunnen je ook vast helpen om de meertalige kinderen in je klas zo goed mogelijk te begeleiden. 

Wat is een taalontwikkelingsstoornis (TOS)?

5 februari 2025

Als logopedisten werken wij op dagelijkse basis met cliënten met een TOS. Wellicht heb je er weleens van gehoord. Of misschien heb je zelfs het vermoeden dat je kind kampt met een TOS. Maar wat is een taalontwikkelingsstoornis (TOS) nu precies? Bij wie komt TOS voor? En waar kan je dan precies aan herkennen of iemand een TOS heeft? Dat bespreken we in een notendop met je in dit artikel. Lees je mee?

Wat is een taalontwikkelingsstoornis nu precies?

Een taalontwikkelingsstoornis, voor het gemak ook wel TOS genoemd, is een neurobiologische ontwikkelingsstoornis in de hersenen die de taalontwikkeling beïnvloedt. De stoornis tast namelijk het vermogen om een taal te leren aan. Daarnaast zorgt het ook voor een zwak (werk)geheugen, wat het nog lastiger maakt om nieuwe informatie in het brein op te slaan. Er is geen eenduidige oorzaak voor TOS aan te wijzen. 

Bij wie komen taalontwikkelingsstoornissen voor?

Taalontwikkelingsstoornissen komen in principe bij iedereen voor. Het is dus niet zo dat alleen kinderen een taalontwikkelingsstoornis kunnen hebben, ook volwassenen kunnen kampen met een taalontwikkelingsstoornis. Echter worden taalontwikkelingsstoornissen tegenwoordig vaker op jonge leeftijd gediagnosticeerd, waardoor het al eerder in het leven bekend wordt dat iemand met een TOS kampt.

Een taalontwikkelingsstoornis komt vaker voor bij jongens dan meisjes, wat wellicht te verklaren valt door het feit dat de hersenontwikkeling bij jongens trager verloopt dan bij meisjes. Daarnaast is een taalontwikkelingsstoornis genetisch bepaald. Daarom zie je binnen hetzelfde gezin vaker gezinsleden die te maken hebben met een taalontwikkelingsstoornis. 

Waar kan je een taalontwikkelingsstoornis aan herkennen?

Er zijn meerdere dingen waar je aan kunt herkennen of iemand een taalontwikkelingsstoornis heeft. Allereerst verloopt de taalontwikkeling langzamer dan gewoonlijk. Mensen met een TOS hebben vaak moeite met het begrijpen van taal en daardoor dus ook met het verwerven en leren van een taal. Ze kunnen hierdoor zichzelf moeilijk uiten, waardoor ze geregeld slecht te verstaan of begrijpen zijn. Mensen met een TOS moeten vaak naar woorden zoeken en hebben moeite met het maken van correcte, vloeiende zinnen. Vooral bij kinderen kan dit ertoe leiden dat ze snel gefrustreerd of verdrietig worden. Hun uitdrukkingsproblemen en moeite om hun emoties te verwoorden kunnen er namelijk voor zorgen dat ze niet goed worden begrepen. 

Welke ‘klachten’ hebben mensen met een taalontwikkelingsstoornis?

Wanneer je een taalontwikkelingsstoornis hebt, kan dit voor allerlei soorten problemen zorgen. Zo is het voor een kind met een taalontwikkelingsstoornis een uitdaging om mee te komen in de klas. Zijn taalontwikkeling verloopt immers minder soepel dan die van klasgenootjes, waardoor hij dingen snel niet (goed) begrijpt en niet op niveau kan presteren. Ook sociaal kan een taalontwikkelingsstoornis flink in de weg zitten: het vermogen om emoties te begrijpen en/of te uiten is bij mensen met een taalontwikkelingsstoornis minder sterk, waardoor er misverstanden en onderlinge communicatieproblemen kunnen ontstaan. Hierdoor zien we ook terug dat kinderen met een TOS gedragsproblemen gaan vertonen; doordat zij de wereld om hen heen minder goed begrijpen (en de wereld hen niet goed begrijpt) worden ze gefrustreerd en boos, of gaan ze zich juist terugtrekken. 

Deze problemen hebben natuurlijk veel invloed op een kind met een taalontwikkelingsstoornis, zowel op educatief vlak als op sociaal vlak. Maar ook volwassenen met een TOS zullen geregeld tegen vergelijkbare problemen aanlopen. Zowel jonge kinderen als oudere kinderen en volwassenen hebben daarom baat bij taaltherapie. Een TOS is namelijk niet te verhelpen, maar dat betekent uiteraard niet dat je geen handvaten kunt leren om er zo goed mogelijk mee om te kunnen gaan. 

Vermoed jij dat jouw kind kampt met een TOS of heb je twijfels of je zelf wellicht een TOS hebt? Neem dan vooral contact met onze praktijk op om jouw vermoedens te bespreken en te kijken wat we hierin voor je zouden kunnen betekenen.